De vergaderruimtes van de Staten-Generaal

Sinds 1588 vergaderden de Staten-Generaal op het Binnenhof in Den Haag. Het Binnenhof was de voormalige residentie van de graven van Holland. Dit van oorsprong middeleeuwse gebouwencomplex groeide aan het eind van de zestiende eeuw uit tot het bestuurscentrum van de Republiek. Behalve de Staten-Generaal bood het onder meer onderdak aan de stadhouder van Holland, de Raad van State, de Generaliteitsrekenkamer, het Hof van Holland en de Staten van Holland.

De gewone vergaderingen van de Staten-Generaal vonden plaats in de Statenzaal, aan de noordzijde van het Binnenhof op de eerste etage. Tijdens een verbouwing in 1696-97 werd de Statenzaal onder leiding van de architect Daniel Marot opnieuw gedecoreerd in Lodewijk XIV-stijl. Tevens werd er een zolder bovenop geplaatst. Hier zou het archief van de Staten-Generaal worden bewaard.

De meeste bekende afbeeldingen van de Staten-Generaal dateren uit de achttiende eeuw. De plaats van handeling is dan niet de Statenzaal, maar een aangrenzende ruimte. Nadat er in het jaar 1608 onderhandelingen plaats hadden gevonden die zouden uitmonden in het Twaalfjarig Bestand (Trêve de douze ans) tussen de Republiek en Spanje, kwam deze zaal bekend te staan als de ‘Trêvescamer’. Bij de verbouwing ontstond een grotere zaal die we tegenwoordig nog altijd kennen als de Trêveszaal. Na de verbouwing vergaderden de Staten-Generaal in beide zalen. De Trêveszaal deed ook dienst als audiëntiezaal, waar de Staten-Generaal buitenlandse gezanten ontvingen.

In de gewone vergaderzaal van de Staten-Generaal stond een langwerpige vergadertafel. Hier zaten de gedeputeerden volgens een vaste tafelschikking: iedere provincie kende haar plaats. Soms werd de vergadering bijgewoond door de Prins van Oranje, die deelnam in zijn hoedanigheid van stadhouder van Holland. Voor hem stond een speciale zetel klaar. Aan de vergadertafel waren voor iedere provincie een beperkt aantal plaatsen gereserveerd. Als er meer gedeputeerden aanwezig waren, moesten die de vergadering staand bijwonen. De griffier van de vergadering zat aanvankelijk aan een eigen schrijftafel. Later kreeg hij een plek aan de grote vergadertafel.

Lang was er weinig bekend over de inrichting van de Statenzaal voor de verbouwing van de late zeventiende eeuw. Tijdens de ontwikkeling van Goetgevonden is echter een schilderij boven water gekomen uit de eerste helft van de zeventiende eeuw. Dit schilderij toont een bijeenkomst van de Staten-Generaal uit het jaar 1608. De schilder heeft de Statenzaal met veel oog voor detail afgebeeld. We weten nu dus beter hoe de vergaderzaal van de Staten-Generaal er in de zeventiende eeuw heeft uitgezien.