Hoedanigheden

In de resoluties van de Staten-Generaal vinden we veel vermeldingen van personen. Sommige hedendaagse gebruikers zullen echter niet zozeer geïnteresseerd zijn in de namen van personen, maar eerder in de hoedanigheid waarin deze personen in de resoluties voorkomen. Ook over die hoedanigheden is in de resoluties veel informatie te vinden.

Eigentijdse gebruikers hadden zulke informatie nodig om de resoluties te kunnen begrijpen. Zij wilden weten of een persoon die werd vermeld een ‘ambassadeur’, ‘schipper’ of ‘weduwe’ was. Daarom worden in de resoluties bij vrijwel iedere persoonsvermelding dergelijke kwalificaties gegeven. Hoedanigheden zijn er in allerlei soorten: beroepen, ambten, familierelaties of juridische status. In Goetgevonden worden al deze hoedanigheden beschouwd als aparte entiteit.

We treffen hoedanigheden vaak in lange, recursieve constructies aan:

• „secretaris van den Heere Hamel Bruyninx, haer Hoogh Mogende extraordinaris Envoyé aen het Hof van den Keyser”
• „Weduwe en Executrice Testamentair van wylen Frans Laurens Willem Grand, woonende in de Colonie van Surinaame”

Binnen deze samengestelde hoedanigheden hebben we de enkelvoudige hoedanigheden herkend. Aan één tekstplaats hangen dus meerdere hoedanigheden: secretaris, (buitengewoon) gezant en keizer voor de eerste, weduwe, executeur en inwonend voor de tweede. Let daarbij op het volgende:

• Hoedanigheden van de eigenlijke persoon worden niet onderscheiden van de hoedanigheden van eventuele personen die deel uitmaken van de hoedanigheden van voormeld persoon: aan ‘secretaris van de envoyé naar de keizer‘ hangen zowel ‘secretaris’ als ‘envoyé‘ als ‘keizer‘;
• Plaatsnamen maken geen deel uit van de hoedanigheid: ‘woonende in de colonie van Suriname’ krijgt alleen de hoedanigheid [ergens] ‘woonachtig’;
• Persoonsnamen maken geen deel uit van de hoedanigheid: ‘secretaris van den Heere Hamel Bruyninx’ wordt gewoon ‘secretaris’;
• Gecombineerde hoedanigheden zijn niet opgenomen: een ‘Weduwe en Executrice Testamentair’ is zowel weduwe als executrice, maar ‘weduwe en executrice’ is geen entiteit in deze dataset.

Hoedanigheden zijn ingedeeld in de volgende categorieën, waarbij één hoedanigheid tot meerdere categorieën kan behoren:

• Adel & Vorsten
• Politiek & Bestuur
• Leger & Milities
• Dienstverlening
• Financiën
• Justitie
• Religie
• Handel, Nijverheid & Kunst
• Landbouw, Scheepvaart & Visserij
• Onderwijs & Wetenschap
• Status & Relaties
• Geografie